POWSTAWANIE “Kolana skoczka”
Zmiany patologiczne, które zachodzą w ścięgnach powodują ból w okolicach ścięgna, często towarzyszy temu obrzęk oraz ograniczenie aktywności fizycznej. Najczęściej gdy mówimy o problemach z „kolanem skoczka” lokalizujemy ból w bliższym przyczepie rzepki, tuż pod jej wierzchołkiem. Dodatkowym aspektem związanym z potwierdzeniem weryfikacji ‘’kolana skoczka’’ jest tkliwość ścięgna podczas badania palpacyjnego (może potwierdzić to diagnozę), dalej możemy to zweryfikować poprzez badanie USG bądź badanie MRI (1).
Blazina i wsp.(2) w 1973 roku opisali zespół „kolana skoczka” jako idiopatyczne uszkodzenie ścięgna, którego objawy mogą utrzymywać się przez długi okres czasu z licznymi nawrotami bólu. Stosując różne techniki, możemy wyhamować ból natomiast całkowite wyciszenie oraz wyleczenie problemu jest trudne i stanowi duże wyzwanie dla terapeutów oraz trenerów. Problem ze ścięgnem rzepki jest kontuzją, która poprzez akumulowanie się obciążeń prowadzi do przeciążenia i może obniżyć wyniki sportowe, a co gorsza poprzez ten problem wielu zawodników zbyt wcześnie musi zakończyć karierę (3). Nie zawsze zmiany morfologiczne ścięgna mają bezpośredni związek z bólem, natomiast mogą wskazywać na większe ryzyko wystąpienia problemów w przyszłości. Co ważne, stan ten nie ustępuje samoistnie i chociaż odpoczynek może przynieść ulgę w objawach, ból często powraca po wznowieniu aktywności.
CZYNNIKI RYZYKA
Skupimy się teraz na czynnikach ryzyka, które mogą wpływać na zmiany zwyrodnieniowe ścięgna rzepki. Wyróżniamy czynniki zewnętrzne i wewnętrzne. Do czynników zewnętrznych możemy zaliczyć błędny trening, gdy źle zaprogramujemy objętość oraz intensywność treningową to ryzyko kontuzji wzrasta. Przy czynnikach zewnętrznych musimy wspomnieć również o nawierzchni, zdecydowanie częściej kontuzje ścięgna rzepki, będą pojawiały się u osób grających na hali niż na piasku (4). Kolejnymi czynnikami zewnętrznymi są: nie odpowiednie zarządzanie stosunkiem pomiędzy treningiem, a odpoczynkiem, czy chociażby zużyte obuwie, które nie amortyzuje naszych wstrząsów wystarczająco w trakcie lądowania. Do czynników wewnętrznych zaliczyć możemy: słabą mobilność mięśni (głównie mięsień czworogłowy oraz dwugłowy) i ograniczenia ruchu w stawach (np. w stawie skokowym czy w stawie biodrowym). Do innych czynników wewnętrznych wpływających na tendinopatie możemy zaliczyć: słabą technicznie fazę lądowania – (absorbcja sił) oraz zaburzenia biomechaniczne (np. koślawość stopy czy koślawość lub szpotawość kolana) (5).
KTO JEST NAJABRDZIEJ NARAŻONY NA POPULARNE “KOLANO SKOCZKA”?
Obecnie nie ma wątpliwości, że ścięgna rzepki ulegają chorobie zwyrodnieniowej bez wywołania stanu zapalnego w obrębie ścięgna (1). Stan chroniczny może prowadzić do jego pęknięcia. Częstotliwość występowania problemów ze ścięgnami rzepki wzrasta wraz z wiekiem. Częstotliwość występowania problemów ze ścięgnem rzepki w grupie siatkarek, pomiędzy 16 a 19 rokiem życia wynosiła 18% (1). Bardziej podatni na urazy są zawodnicy i zawodniczki po 25 roku życia z racji tego, że elastyczność tkanek spada. Głównie chodzi tutaj o zmniejszenie sił rozciągających ścięgna i obniżenie jego odporności (6). Ostatnie doniesienia mówią nam, że u osób zmagających się z tendinopatią występują nowe naczynia krwionośne (neowaskularyzacja). Ta informacja wydaje się być bardzo istotna ze względu na to, że zmiany te skorelowane są z bólem niż z potencjalnym procesem leczenia (7).
Dlaczego to siatkarze powinni szczególną uwagę zwrócić na popularne”kolano skoczka” ? Dlatego, że ta kontuzja najczęściej napotyka właśnie siatkarzy, jest to przedział od 38-50% siatkarzy. W trakcie lądowania dochodzi do reakcji sił podłoża przekraczających 4-5x masę ciała siatkarza/ki. Poprzez proste badanie USG, możemy ocenić stan ścięgna rzepki (miejscowe pogrubienie, nieregularna budowa ścięgna czy obserwacja hipoechogenicznych cech w obszarze przyczepu proksymalnego. Dzięki 4 stopniowej skali Blazina możemy ocenić stan i fazę bólu w jakiej jest nasz zawodnik (pisaliśmy już o tym tutaj -> https://volleyms.pl/kolano-skoczka-najczestsze-kontuzje-w-siatkowce/) .
PROTOKOŁY
Protokoły związane z poprawą stanu ścięgna rzepki najczęściej obejmują trening ekscentryczny, który wydaje się być efektywną formą treningu oporowego (1). Poprzez trening siłowy przekrój poprzeczny ścięgna się zwiększa, a to może skutkować poprawą stanu klinicznego naszego siatkarza/ki. Musimy mieć tą świadomość, że leczenie „kolana skoczka” jest jednym z najtrudniejszych zadań w medycynie sportowej (8). Nadrzędnym celem każdego protokołu jest kompleksowe/elastyczne podejście do jednostki z dominującą implementacją treningu siłowego. Skuteczność protokołów sięga od 50-100%.
Przykładowe ćwiczenie z DARMOWEGO protokołu, który otrzymasz już w piątek!
Warto podkreślić, że protokoły te można wykonywać gdy występuje delikatny ból. W skali VAS (0-10) ból nie powinien przekraczać poziomu 4, gdzie 10 to ból, który uniemożliwia wykonanie zadania. Do oceny objawów patologii ścięgna rzepki możemy użyć skali VISA-P. Kwestionariusz ten jest wiarygodny i rzetelny w praktyce (9). Trwałe przeciążenia treningowe ścięgna rzepki bądź wykluczenie zawodnika z procesu treningowego, podobnie wpływają na negatywne skutki. Brak optymalnej stymulacji ścięgna rzepki nasila zwyrodnienia, a dodatkowo bierność w działaniu może obniżyć sprężystość ścięgna rzepki i wywoływać zwapnienia. Wykluczanie zawodników z treningu, a przy tym brak wprowadzania odpowiednich protokołów rehabilitacyjnych, prowadzi najczęściej do nawrotu bólu. To błędne koło jest bardzo często spotykane w siatkówce.
Już niedługo pojawi się plik z protokołami dotyczący poprawy stanu tendinopatii więzadła rzepki, a tymczasem…
Jeśli chciałbyś dostać ZA DARMO pierwszy protokół, który pozwoli Ci poprawić stan Twojego “kolana skoczka” ,a być może nawet wyleczyć problem, to weź udział w piątkowym webinarze 01.04.022, zapisy tutaj -> DARMOWY WEBINAR . Protokół ten będzie do otrzymania w BONUSIE! Nie przegap tego!
Bibliografia:
- https://journals.lww.com/nsca-jscr/Fulltext/2014/01000/Rehabilitation_Protocol_for_Patellar_Tendinopathy.6.aspx
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/4783891/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15651914/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20086702/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16672192/
- https://journals.lww.com/indjem/00004623-199173100-00009.fulltext
- https://journals.lww.com/indjem/00042752-200409000-00008.fulltext
- Woo SL-Y, Renström PA, Arnoczky SP, eds. Tendinopathy in Athletes. Ames, IA: Blackwell Publishing, 2007.
- https://bmcmusculoskeletdisord.biomedcentral.com/articles/10.1186/1471-2474-5-49#Tab1