Na początku trzeba odpowiedzieć na pytanie, czym w ogóle jest planowanie treningowe? I teraz jeśli mowa o przygotowaniu motorycznym, to jest to proces obejmujący trening w fazy krótkofalowe i długofalowe w kontekście osiągnięcia danego celu.
Przygotowanie motoryczne drużyny, siatkarza czy siatkarki, wymaga od trenera przygotowania motorycznego szczegółowego przyjrzenia się każdemu z czynników, który może mieć wpływ na sukces. Analiza ta odgrywa istotną wartość w całym procesie tworzenia planu oraz może pomóc zoptymalizować przyjęcie danej strategii. Planować możemy roczny plan, dane fazy: okres przygotowawczy, startowy czy przejściowy, przechodząc do bardziej szczegółowych pod faz.
Aby odpowiednio zaplanować zyski dla celów krótkofalowych oraz długofalowych, trener przygotowania motorycznego, mając kontakt po raz pierwszy z danym zawodnikiem bądź zawodniczką powinien:
- Skontaktować się z trenerem przygotowania motorycznego, który prowadził np. zespół,
- Skontaktować się z fizjoterapeutą, który na co dzień obserwował problemy z jakimi zmagają się np. dani siatkarze w zespole,
- Porozmawiać indywidualnie z siatkarzem lub siatkarką,
- Przeprowadzić standardową baterię testów, która jest w stanie odpowiedzieć na wiele pytań, np. na jakim poziomie sprawności fizycznej jest siatkarz czy siatkarka.
Są to kluczowe pola, gdzie trener S&C zbiera dane, dla obrania i przygotowania odpowiednego modelu współpracy z np. danym zespołem. Te kluczowe informacje powinny dać odpowiedzi, jak stworzyć strukturę długofalową, czy w tym przypadku krótkofalową dla np. okresu przygotowawczego (makrocykl/mezocykl). Dalej ta faza, powinna w planowaniu zostać podzielona na bardziej szczegółowe pod fazy (mikrocykle) i następnie same jednostki treningowe
Zanim siądziemy do bardziej szczegółowego planowania, a następnie programowania to musimy pamiętać, aby sprawdzić jaki sprzęt mamy dostępny, w tym przypadku na siłowni. Ułatwi nam to ustalenie detali, jak np. wybranie odpowiednich ćwiczeń, które możemy wykonać, bądź gdy siłownia jest mała, to rozważyć podział drużyny na dwie mniejsze podgrupy.
Sytuacja jest o wiele łatwiejsza, gdy trener przygotowania motorycznego zostaje kolejny sezon i z częścią zawodników będzie kontynuował współpracę. Wtedy znając danego zawodnika po wcześniejszym sezonie, dopasowanie strategii będzie kontynuacją tego co zaobserwowaliśmy. A to jakie dane mamy i jakie wnioski wyciągnęliśmy może nam tylko pomóc w przyszłości.
Przyjęcie danego planu działania, wiąże się z odpowiedzią na kilka ważnych pytań:
- Jakich zawodników mam w zespole (wiek, doświadczenie, fundamenty fizyczne czy profil psychologiczny),
- Analiza tego jak zawodnik czuł się we wcześniejszych sezonach, po wykonaniu np. danej metody,
- Czy dany zawodnik ma w teorii grać w I składzie,
- Jakie ma ograniczenia,
- Czy chce wychodzić poza strefę komfortu dla poprawy stanu zdrowia czy formy sportowej.
Jeśli mamy te odpowiedzi, to poprzez wyniki testów i ich dalszą szczegółową analizę planujemy jakiej metody pracy lub inaczej jakich narzędzi użyjemy we współpracy z drużyną czy podczas pracy indywidualnej.
Planowanie jest jedynym z najistotniejszych zadań, które wiąże się z dużą odpowiedzialnością. Aplikując dany model pracy po wcześniejszej głębokiej analizie, musimy zdać sobie sprawę z konsekwencji wiążących się z tą metodą. Jeśli zaaplikujemy np. trening ekscentryczny, o którym pisaliśmy dużo więcej we wcześniejszych naszych artykułach, to musimy wiedzieć z jakimi reakcjami się to wiąże. Fizjologiczna odpowiedź będzie taka, że prawdopodobnie pojawi się obolałość mięśniowa (DOMS), a to wiąże się z jakością treningu siatkarskiego. Mowa tutaj o tym, że dyskomfort spowoduje, że zawodnik bądź zawodniczka będzie mieć słabszy performance siatkarski. Wynika to z towarzyszącej mu obolałości tkanek. Sytuacja wygląda podobnie z innymi metodami, ich odpowiedź będzie specyficzna do zaaplikowanego bodźca.
Podczas wykonywania treningu wcześniej zaplanowanego, musimy edukować naszych zawodników bądź zawodniczki, jaki jest plan i jakie są jego cele. Siatkarz lub siatkarka musi wiedzieć, że trening wcześniej zaplanowany przez nas ma sens i działamy dla jego lub jej dobra. Czasami przez wiele nie do końca odpowiednich współprac, we wcześniejszych klubach, zawodnik jest mocno uprzedzony do pracy z trenerem przygotowania fizycznego. Z tego względu musimy wiedzieć, że jest to proces długofalowy, który nie zawsze jest zero – jedynkowy. Oznacza to, że nasz wkład i zaangażowanie nie zawsze spotka się z pozytywnym odbiorem przez zawodnika lub zawodniczkę. Tylko konsekwencja działań i rozmowa z siatkarzem czy siatkarką może pomóc nam dojść do wyznaczonego wcześniej zaplanowanego miejsca. Edukacja będzie tutaj czynnikiem fundamentalnym.
Podsumowując, planowanie powinno być jednym z mocniej przemyślanych działań w sezonie. Oprócz samej odpowiedzialności, musimy rozważyć wiele aspektów, na które będziemy musieli reagować „live”. Zaplanowanie sobie konkretnego planu pod zawodnika, nie zawsze będzie oznaczało, że zostanie on wykonany w 100%. Musimy wiedzieć, że w sporcie tylko poprzez zaufanie, zrozumienie i elastyczność możemy zbliżyć się do wcześniej zaplanowanego celu. Tak jak powtarzam zawodnikom, tak też zacytuj to tutaj:
“Kartka papieru przyjmie wszystko. Natomiast to dany dzień weryfikuje to, czy siatkarz bądź siatkarka zbliży się do zrealizowania wcześniej zaplanowanych działań.”
W tym krótkim artykule, chcemy zwrócić uwagę przede wszystkim, na działania te bardziej fizyczne podczas planowania. Musimy wiedzieć, że planowanie treningów siatkarskich powinno odbywać się w ścisłej współpracy między Head Coachem, a trenerem przygotowania motorycznego. Mogę powiedzieć z pełną odpowiedzialnością, że naszą rolą w sztabie jest również edukacja sztabu i pierwszego trenera. Mówimy tutaj nie tylko o treningu siłowym, ale również o ilości skoków i wpływu na zdrowie zawodników. Natomiast o tej istocie porozmawiamy w przyszłości!
BIBLIOGRAFIA:
-
Periodization Training for Sports; Tudor Bompa, Carlo Buzzichelli; (2015)
-
Periodization: Theory and Methodology of Training; Tudor Bompa, Carlo Buzzichelli (2018)
-
HIT MANUAL; Mladen Jovanović; (2018)
