Rozwój młodych siatkarzy/siatkarek wymaga zachowania równowagi między rozwojem wszechstronnym, a specjalistycznym treningiem siatkarskim. Ogólnie rzecz biorąc, wczesny rozwój sportowców powinien koncentrować się na rozwoju wszechstronnym, który jest ukierunkowany na ogólny rozwój fizyczny. W miarę rozwoju naszego młodego siatkarza, udział treningu specjalistycznego, który koncentruje się przede wszystkim na umiejętnościach potrzebnych w siatkówce, powinien stale wzrastać.
Stosowanie treningu ogólnorozwojowego jest niezwykle ważne na wczesnych etapach rozwoju siatkarzy/siatkarek. Prawidłowo przeprowadzony etap rozwoju młodego atlety pozwoli rozwinąć fizjologiczne i psychologiczne podstawy potrzebne do maksymalizacji wyników w późniejszej karierze. Gdy młodzi siatkarze wykazują szybki rozwój i górują fizycznie nad swoimi rówieśnikami, często pojawia się problem zbyt wczesnego wprowadzania ich na duże objętości treningowe (jest to często wprowadzane pod presją rodziców albo trenera głównego). W takich przypadkach bardzo ważne jest, aby unikać zbyt wczesnego zwiększania ilości specjalistycznych treningów czy dorzucania dodatkowych objętości treningowych.
Dlaczego?
Organizm młodego siatkarza nie jest przystosowany do wysokiej objętości treningowej. Oczywiście każdy sportowiec aby poprawić swój performance musi trenować coraz ciężej. Natomiast większość dzieci lub nastolatków, którym daleko do pełnej dojrzałości nie mają na tyle strukturalnej tolerancji tkankowej i po prostu siły, aby sprostać ogromnej ilości sił zewnętrznych, które mocno obciążają np. stawy kolanowe podczas skoków.
Dlatego treningi ogólnorozwojowy jest niezbędny, aby przygotować młodego siatkarza do bardziej specjalistycznego treningu w późniejszym okresie rozwoju. Jeśli siatkarski trening jest odpowiednio uporządkowany i zaczyna się od silnych podstaw treningu wielostronnego na wczesnym etapie rozwoju sportowca, będzie on w stanie osiągnąć znacznie wyższy poziom przygotowania fizycznego i technicznego, a ostatecznie osiągnie wyższy poziom sportowy.
Wszechstronny rozwój jest podstawą przygotowania motorycznego młodych siatkarzy. Różnorodność ćwiczeń, jakie w tym czasie wykonuje sportowiec, pozwala na pełny rozwój układów fizjologicznych dziecka. W tej fazie treningu układ nerwowo-mięśniowy, sercowo-naczyniowy i energetyczny są aktywowane na różne sposoby, aby umożliwić zrównoważony rozwój. Ważne jest również aby na wczesnych etapach rozwoju wplatać z dziećmi zabawy przeplatane z elementami technicznymi.
Kiedy rozwój motoryczny sportowca osiąga odpowiedni poziom, a zwłaszcza wysoki rozwój fizyczny, możemy zacząć wdrażać coraz większą ilość treningów charakteryzującej się wyższym stopniem specjalizacji w siatkówce. Ogólnorozwojowa faza szkolenia nie wyklucza specyfiki procesu szkoleniowego. Wręcz przeciwnie, specyfika treningu siatkarskiego jest obecna na wszystkich etapach programu szkoleniowego, ale w różnych proporcjach.
Poparcie dla korzyści płynących z rozwoju wielostronnego u dzieci i młodzieży widać w trzech badaniach długoterminowych przeprowadzonych w latach osiemdziesiątych w NRD, Rosji oraz Szwecji. Porównywano tam dzieci, w których jedna grupa szybko przeszła do wczesnego treningu specjalistycznego w danym sporcie, natomiast druga skupiała się nad rozwojem wielostronnym.
PORÓWNANIE MIĘDZY WCZESNĄ SPECJALIZACJĄ A ROZWOJEM WIELOSTRONNYM
Wczesna specjalizacja
• Szybka poprawa wyników
• Najlepsze wyniki osiągane w wieku od 15 do 16 lat dzięki szybkiej adaptacji
• Niespójne wyniki w zawodach
• Wysoka częstość wypalenia i rzucenia sportu w wieku 18 lat
• Zwiększone ryzyko kontuzji z powodu wymuszonej adaptacji i braku rozwoju fizjologicznego
Rozwój wielostronny
• Wolniejsza poprawa wyników
• Najlepsze wyniki w wieku 18 lat lub starszych, gdy sportowiec osiągnął dojrzałość fizjologiczną i psychologiczną
• Stałe i progresywne wyniki w zawodach
• Dłuższa kariera sportowa
• W rezultacie mniej kontuzji bardziej progresywnych wzorców obciążenia i ogólnego rozwoju fizjologicznego
Trening ogólnorozwojowy służy jako podstawa do przyszłej specjalizacji naszego siatkarza i powinien być stosowany głównie przy szkoleniu dzieci i młodzieży. Na tym etapie rozwoju niezbędne jest rozwinięcie silnych cech fizycznych i psychologicznych. Umiejętności fizyczne, które są niezbędne podczas tej fazy treningu, obejmują naturalne ruchy, takie jak bieganie, skakanie, wspinanie się i rzucanie. Dodatkowo na tym etapie rozwoju ważny jest rozwój szybkości, zwinności, koordynacji, gibkości i ogólnej sprawności. Te cele treningowe młodzi siatkarze najlepiej osiągną poprzez różnorodne działania, które pozwalają na rozwój kilku zdolności biomotorycznych.
Podczas pracy z siatkarscy trenerzy powinni przeznaczyć od 60% do 80% całkowitego czasu treningu na ćwiczenia specyficzne dla siatkówki, a pozostałą część treningu powinni poświęcić na rozwój zdolności biomotorycznych młodych siatkarzy.
Tomasz.
Bibliografia:
1.Tudor O. Bompa, G. Gregory Haff „PERIODIZATION Theory and Methodology of Training”
